در جریان جنگ، تلاشهایی انجام گرفت که ملیگرایی ولزی را با پیوند دادن الیزابت به ولز سرکوب کنند. نقشههایی مانند انتخاب او به عنوان پاسبان قلعه کرناروون یا پشتیبان اتحادیه جوانان ولزی، به خاطر دلایل مختلف از جمله بیم از مرتبط شدن الیزابت با جنبشهای مخالفت با سربازی با موافقت روبرو نشدند.[۳۴] سیاستمداران ولزی پیشنهاد دادند که در روز تولد ۱۸ سالگیاش، به عنوان «شاهدخت ولز» انتخاب شود. هربرت موریسون، وزیر کشور، از این ایده استقبال کرد، اما پادشاه با آن مخالف بود زیرا این عنوان را منحصر به همسر شاهزاده ولز میدانست و شاهزاده ولز همیشه وارث بلافصل تاج و تخت بود.[۳۵] در ۱۹۴۶، او به عضویت گورسد[و ۳] (جامعه) باردهای (نوعی قصهگو در فرهنگ گالی) ولزی در ایستفود (نوعی فستیوال هنری در ولز) ملی ولز درآمد.[۳۶]
شاهدخت الیزابت در ۱۹۴۷ به اولین تور فرادریایی خود سفر کرد و در بازدید از آفریقای جنوب همراه والدین خود بود. در جریان این تور، او در تولد ۲۱ سالگی خود در مصاحبهای با اتحادیه کشورهای مشترکالمنافع بریتانیا گفت: «در برابر همه شما اعلام میکنم که تمام زندگیام را، چه طولانی باشد و چه کوتاه، وقف خدمت به شما و خدمت به خانواده سلطنتی بزرگمان که همه به آن تعلق داریم، خواهم کرد.»[۳۷]
الیزابت همسر آیندهاش، فیلیپ شاهزاده یونان و دانمارک را در ۱۹۳۴ و ۱۹۳۷ ملاقات کرده بود.[۳۸] آن دو از طریق کریستیان نهم، پادشاه دانمارک و ملکه ویکتوریا خویشاوندی همنیایی دارند. پس از یک ملاقات دیگر در کالج دریایی سلطنتی در دارتموث، الیزابت — که تنها ۱۳ سال داشت — گفت عاشق فیلیپ شدهاست و آن دو به نامهنگاری مشغول شدند.[۳۹] زمانی که ۲۱ ساله شد، در ۹ ژوئیه ۱۹۴۷ به صورت رسمی با یکدیگر نامزد شدند.[۴۰]
فیلیپ در ۹ آوریل ۲۰۲۱، دو ماه پیش از صد سالگیاش، در ۹۹ سالگی در قلعه وینزر یکی از کاخهای محل سکونت او و ملکه درگذشت. وی «طولانیترین همسر سلطنتی در تاریخ انگلیس» بود.[۲۸] علت مرگ وی هنوز فاش نشدهاست گرچه او از سال ۲۰۱۱ چندین بار به دلیل بیماریهای قلبی-عروقی و عفونت در بیمارستان بستری شده بود و آخرین بار در ماه مارس ۲۰۲۱ چند روز را در بیمارستان سپری کرد.[۲۹]
البته این موضوع بدون دردسر نبود؛ فیلیپ از نظر مالی پشتوانهای نداشت و متولد خارج از کشور بود (هرچند که تبعه بریتانیا بود و در طول جنگ جهانی در نیروی دریایی سلطنتی خدمت کرده بود) و خواهرانش با اشرافزادگان آلمانی که با نازیها در ارتباط بودند، مزدوج شده بودند.[۴۱] ماریون کراوفورد نوشت: «بعضی از مشاوران پادشاه او [فیلیپ] را به اندازه کافی برای او [الیزابت] مناسب نمیدانستند. او شاهزادهای بود بدون خانه و پادشاهی. برخی مقالات دستبردار از اصالت خارجیاش نبودند.»[۴۲] برخی زندگینامهنویسان به مخالفت مادر الیزابت با این ازدواج اشاره کردهاند و گویند که او فیلیپ را مانند «هونها» توصیف کرده بود.[۴۳][۴۴] البته سالها پس از سر گرفتن ازدواج، مادر الیزابت در گفتگو با زندگینامهنویس خود، تیم هیلد، فیلیپ را یک «جنتلمن انگلیسی» توصیف کرد.[۴۵]
پیش از ازدواج، فیلیپ همه عناوین یونانی و دانمارکی خودش را رها کرد و از ارتدکس یونانی به انگلیکان تغییر مذهب داد. او همچنین نام خانوادگی خودش را به مونتباتن، نام خانوادگی مادرش که بریتانیایی بود، تغییر داد.[۴۶] اندکی قبل از ازدواج، او به عنوان دوک ادینبرو انتخاب شد و عنوان رسمی والاحضرت سلطنتی به او تعلق گرفت.[۴۷]