کتاب قرآن کریم

12) و نیمى از آنچه زنانتان بر جاى نهاده اند سهم شماست اگر آنان فرزندى نداشته باشند، و اگر فرزندى داشته باشند یک چهارم آنچه بر جاى نهاده اند از آنِ شماست، البته این سهام پس از استثناى موردى است که همسرانتان بدان وصیت کرده اند و پس از دینى است که برعهده داشته اند و یک چهارم آنچه شما مردان بر جاى نهاده اید سهم آنان است اگر فرزندى نداشته باشید، و اگر فرزندى داشته باشید یک هشتم میراث براى آنان ( همسرانتان ) خواهد بود، البته پس از استثناى موردى که بدان وصیت کرده اید یا دینى که برعهده داشته اید. و اگر مرد یا زنى که از او ارث برده مى شود، پدر ]یا مادر[ و یا فرزند وارث نیست و میّت تنها یک برادر مادرى یا یک خواهر مادرى دارد، براى هر یک از آن دو یک ششم میراث خواهد بود و اگر بیش از یک خواهر و برادر مادرى باشند، همه در یک سوم ارث شریکند که باید به طور مساوى میان خود تقسیم کنند، البته این سهام پس از استثناى موردى که بدان وصیت شده یا دینى است که برعهده اوست، به شرط آن که به قصد زیان رساندن به ورثه آن را برعهده نگرفته باشد. پس در عمل به سفارشى که از جانب خداست پایدار باشید که خدا دانا و بردبار است.

13) این سهام، احکام و حدود خداست، و هر کس از خدا و پیامبر او پیروى کند، خداوند او را به بوستان هایى پوشیده از درختان که از زیر آنها نهرها روان است، درمى آورد. آنان در آن جا جاودانه اند، و این است سعادت بزرگ.

14) و هر کس خدا و پیامبر او را نافرمانى کند و از احکام و حدود الهى تجاوز نماید، خدا او را به آتشى درمى آورد که در آن جاودانه خواهد بود، و براى او عذابى خوارکننده است.

15) و از زنان شوهردار شما مسلمانان، کسانى که مرتکب عمل بسیار زشت زنا مى شوند، چهار مرد از خودتان ( مسلمانان ) را بر آنان گواه گیرید، پس اگر گواهى دادند، آنها را در خانه ها نگاه دارید تا مرگ آنان را برگیرد یا خداوند راهى دیگر براى کیفرشان مقرر کند.

16) و از میان شما مسلمانان، آن زن و مرد مجرّدى که مرتکب فحشا مى شوند آزارشان دهید، پس اگر توبه کردند و شایسته شدند، از آزارشان دست بردارید که خداوند بسیار توبه پذیر و مهربان است.

17) پذیرش توبه از سوى خدا براى کسانى است که از روى نادانى مرتکب گناه مى شوند، سپس به زودى ـ پیش از آن که با مشاهده آثار مرگ، فرصت توبه را از دست بدهند ـ توبه مى کنند. آنانند که خدا با رحمت خود به سویشان باز مى گردد و توبه شان را مى پذیرد، و خدا به راز دل ها داناست و توبه کنندگان واقعى را از غیر آنان باز مى شناسد و کارهایش نیز همه از روى حکمت است.

18) پذیرش توبه براى کسانى نیست که پیوسته مرتکب گناهان مى شوند تا هرگاه که مرگ به سراغ یکیشان بیاید ( آثار آن را مشاهده کند. )، بگوید: اکنون توبه کردم، و نیز براى کسانى نیست که در حال کفر مى میرند. آنانند که عذابى دردناک برایشان آماده کرده ایم.

19) اى کسانى که ایمان آورده اید، بر شما روا نیست که زنان را به رغم این که خواهان ازدواجند از ازدواج باز دارید تا از آنان ارث ببرید، و نباید همسران خود را در تنگنا قرار دهید تا بخشى از آنچه را که مهرشان قرار داده اید در برابر طلاق دادن آنان بازستانید، مگر آن که گناهى مرتکب شوند که زشتى آن آشکار است، و با آنها به نیکى معاشرت کنید، و اگر آنان را خوش نمى دارید، باز هم با آنان سازگارى کنید، زیرا چه بسا شما چیزى را خوش نمى دارید ولى خداوند خیر فراوانى در آن قرار مى دهد.

20) و اگر خواستید همسر خود را طلاق دهید و به جاى او همسر دیگرى بگیرید، و به یکى از آنان که مى خواهید طلاقشان دهید، به اندازه پوستى پر از طلا مهریه داده اید، چیزى از آن را بازپس نگیرید. آیا مى خواهید آن را بازپس بگیرید در حالى که این کار ستمى بهت آور و گناهى آشکار است ؟

21) و چگونه آن را به ستم بازپس مى گیرید در حالى که سخت به یکدیگر پیوند خورده بودید و آنها با عقد زوجیت پیمانى استوار از شما گرفته بودند و بدین وسیله مهریه از آنِ ایشان شده بود ؟

22) و با زنانى که پدرانتان آنها را به همسرى گرفته اند ازدواج نکنید، مگر آنچه که پیش از بیان این حکم گذشته است، که این کردارى زشت و مایه خشم ]خدا[ است و بد راه و روشى است.

23) بر شما حرام شده است مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه هایتان و خاله هایتان و دختران برادر و دختران خواهر و مادران رضاعى تان که شما را شیر داده اند و خواهران رضاعى تان، و مادران همسرانتان و دختران همسرانتان که در دامان شما پرورش مى یابند از آن همسرانى که با آنها همبستر شده اید، و اگر با آنها همبستر نشده اید بر شما گناهى نیست که با دخترانشان ازدواج کنید، و همسران پسرانتان که از صلب شما هستند ـ نه آنهایى که پسرخوانده اند ـ نیز بر شما حرام شده است، و این که دو خواهر را باهم به ازدواج خود درآورید، مگر آنچه که پیش از بیان این حکم گذشته است، آنها مورد عفو خدا قرار گرفته و آثار ازدواج مشروع بر آن مترتب است، زیرا خدا آمرزنده و مهربان است.

24) و زنان شوهردار نیز بر شما حرام شده است، مگر کنیزانى که مالک آنها هستید. به احکام الهى که بر شما نوشته شده است پایدار باشید. و جز این زنان بر شما حلالند که با اموال خود که مهریه ( در مورد زنان آزاده ) یا بهاى آنان ( در مورد کنیزان ) قرار مى دهید آنان را طلب کنید، در حالى که پاکدامن باشید نه آلوده به کار زشت زنا. و از زنان آنهایى را که با ازدواج موقّت به همسرى خود درآورده اید، مهرشان را که با قرار شما و آنان واجب شده است به آنان بدهید. و بر شما گناهى نیست که پس از تعیین ]مهریه و مدّت[ در آنچه با یکدیگر به توافق برسید و آن را تغییر دهید. قطعاً خدا به همه امور داناست و کارهایش از روى حکمت است.

25) و هر کس از شما قدرت مالى ندارد که با زنان مؤمن آزاد ازدواج کند ، از کنیزان با ایمان که شما مسلمانان مالک آنها هستید به همسرى گیرد . خدا به ایمان شما داناتر است ، و همه نمى توانند مؤمنان واقعى را از غیر واقعى باز شناسند پس باید به مقتضاى ظاهر عمل کنید . شما همه ، اعم از آزاد و برده ، از یکدیگرید و نزد خدا باهم برابرید . بنابراین ، کنیزان را به این شرط که پاکدامن باشند ، نه پلید کار و نه دوست گیرنده از مردان ، با اذن سرپرستانشان به همسرى گیرید ، و مهرشان را برحسب متعارف به آنها بپردازید ; و هنگامى که شوهر کردند ، اگر مرتکب کار زشتى شدند ، نیمى از کیفرى که براى زنان آزاد است ، براى آنان خواهد بود . این ( ازدواج با کنیزان ) براى کسى از شماست که بیم آن دارد که با ترک ازدواج در رنج بیفتد ; و البته صبر کردن شما و خوددارى از ازدواج با آنان براى شما بهتر است ، و خدا آمرزنده و مهربان است .

26) خدا مى خواهد احکام و معارف دین را براى شما بیان کند و شما را به سنّت هاى پیامبران و امّت هاى پسندیده اى که پیش از شما بودند هدایت نماید و با رحمت و بخشایش خویش به سوى شما باز آید، و خدا داناست و احکام و قوانینى را که مقرّر مى دارد همه از روى حکمت است.

27) آرى، خدا مى خواهد با رحمت و بخشایش خود به سوى شما باز آید، ازاین رو احکام خود را براى شما بیان مى کند، ولى کسانى که در پى خواسته هاى نفسانى خود هستند، مى خواهند شما با شکستن حدود الهى دستخوش انحرافى بزرگ شوید.

28) خدا مى خواهد با تشریع ازدواج دائم و موقّت کار را بر شما آسان گیرد، زیرا انسان کم طاقت آفریده شده است.

29) اى کسانى که ایمان آورده اید، در اموالى که میان شما دست به دست مى گردد، به ناروا تصرف نکنید و با سبب هاى نادرست آنها را از دست مردم خارج نکنید و صاحب نشوید مگر این که داد و ستدى برخاسته از توافق شما باشد، و یکدیگر را نکشید و خود را نیز در معرض قتل قرار ندهید، از آن روى خدا شما را از قتل باز مى دارد که به شما مهربان است.

30) و هر کس از روى تجاوز و ستم چنین کند، به زودى او را به آتشى خواهیم سوزانید، و این بر خدا آسان است.

31) اگر از کبیره هاى گناهانى که از آن نهى مى شوید اجتناب کنید، گناهان صغیره شما را از شما مى پوشانیم و آنها را مى آمرزیم و شما را به جایگاهى ارجمند ( بهشت و قرب الهى ) درمى آوریم.

32) و آنچه را که خداوند برخى از شما را به وسیله آن بر برخى دیگر برترى داده است آرزو مکنید، چرا که مردان از آنچه به اقتضاى طبیعت یا کار و کوشش خود فراهم آورده اند بهره اى دارند، و زنان نیز از آنچه به اقتضاى طبیعت یا کسب و کار خویش به دست آورده اند بهره اى دارند. شما امتیازات و دستاوردهاى آنان را مخواهید، بلکه به خدا روى آورید و از او بخواهید تا شما را از فضل خود بهره مند سازد، که خدا به هر چیزى داناست.

33) و ما براى همه، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندانِ نزدیکتر و همسرانى که با آنها پیمان بسته اید، برجاى مى گذارند، وارثانى قرار داده ایم، پس سهمشان را از میراث به آنان بدهید که خدا بر هر چیزى گواه است.

34) مردان عهده دار امور زندگى زنانند. این از آن روست که خداوند برخى از مردم را بر برخى دیگر به خردمندى و توانمندىِ بیشتر برترى داده، و نیز از آن روست که مردان از اموال خود هزینه زندگى زنان را مى پردازند. پس زنان شایسته در برابر خواسته هاى بحقِّ شوهرانشان فرمانبردارند و به پاس این که خداوند حقوقشان را حفظ کرده است، در غیاب شوهرانشان نگهبان حقوق آنانند. و زنانى را که از سرکشى آنان بیم دارید پند دهید، اگر نتیجه نداشت، در خوابگاه ها از آنان کناره گیرى کنید و اگر اثربخش نبود آنان را بزنید. پس اگر در مورد حقوقى که برعهده آنان دارید از شما اطاعت کردند، راهى براى آزارشان مجویید که خدا بلند مرتبه و بزرگ است.

35) و اگر از دشمنى و جدایى میان آن دو بیم دارید، داورى از خانواده شوهر و داورى از خانواده زن تعیین کنید. اگر آنها خود بخواهند به نوعى میانشان آشتى برقرار شود، خداوند میان آن دو به وسیله داوران سازگارى ایجاد خواهد کرد، چرا که خدا به حال آنان دانا و به کارشان آگاه است.

36) و خدا را بپرستید و چیزى را شریک او نسازید، و به پدر و مادر و خویشاوند و یتیمان و بینوایان و همسایه نزدیک و همسایه دور و همنشین و در راه مانده و برده و کنیزى که مالک آنهایید نیکى کنید. به یقین خداوند کسى را که متکبّر و خیالبافِ فخرفروش است دوست نمى دارد.

37) همان کسانى که بخل مىورزند و با عملکرد زشت خویش مردم را به بخل وامى دارند و نعمت هایى را که خدا به فضل خود به آنان عطا کرده است کتمان مى کنند و خود را فقیر جلوه مى دهند. و ما براى کسانى که نعمت هاى الهى را به منظور محروم ساختن نیازمندان پوشیده مى دارند و حق را انکار مى کنند عذابى خوارکننده، آماده کرده ایم.